Julian Albin Moszyński (1809-1857)

Trasa:
Lokalizacja:
54.668724059999995,25.304258346388888 Pokaż na mapie
Datowanie:
10 dzies. XIX w.
Autor, warsztat:
nie wiadomo
Materiał:
Granit
Inskrypcja:

S. P. JULIAN MOSZYŃSKI / DOKTOR MEDYCYNY / ZM. 22 SIERP. 1857 R. WIEKU LAT 48. / BOGUMIŁA MOSZYŃSKA / ZM. 26 LIP. 1878 R. WIEKU LAT 66. 

S. + P. STEFAN MOSZYŃSKI / DOKTOR / ZM. 5 WRZEŚ. 1895 R. WIEKU LAT 50

Status:
kompleks cmentarza
Sylwetka biograficzna:

Julian Albin Moszyński (01.03.1809 w Lisowie augustowskim - zm. 22.08.1857 w Wilnie) Po ukończeniu gimnazjum w Białymstoku, zapisał się w 1829 r. na wydział lekarski Uniwersytetu Wileńskiego; po czym w Akademii Medyko Chirurgicznej dokończył studia i uzyskał stopień lekarza I klasy. Następnie poświęcił się praktyce lekarskiej w Poniewieżu. Po dwuletniej praktyce lekarskiej, dla uzupełnienia studiów, wyjechał za granicę. Celem podróży były Niemcy. Ciekawy opis tej dwa lata trwającej podróży, ogłosił później w dwóch tomach: pt. „Podróż do Prus, Saksonii i Czech, odbyta w r. 1838 i 1839”.  Po powrocie do kraju, zamieszkał w Wilnie i tam rozpoczął egzaminy doktorskie i otrzymał stopień doktora medycyny w 1841 r. Tegoż roku Julian Albin Moszyński wstąpił do służby rządowej jako lekarz przy pierwszym przytułku dla dzieci, a w 1846 r. mianowany był dyrektorem tegoż zakładu. W tymże czasie został wybrany na dyrektora wydziału 3-go Towarzystwa Dobroczynności. Czas jakiś był naczelnym lekarzem szpitala Sawicz. Następnie w 1849 r. został naczelnym lekarzem szpitala wileńskiego św. Jakuba.

Był to człowiek, który całe życie poświęcił się nauce i narodowi. Kierowany miłością bliźniego. Szanujący swe powołanie, był jako lekarz zawsze gotów na usługi rodaków, zdobywając ich serca i uznanie. Głównie przyczynił się do założenia przy szpitalu św. Jakuba szkoły akuszerek, których tak było potrzeba, szczególnie na wsi. W szkole tej przez całe swe życie prowadził wykłady bezpłatnie, pisząc równocześnie podręczniki. Pomimo obowiązków służby i rozległej praktyki lekarskiej, Moszyński znajdował czas na śledzenie rozwoju nauki i piśmiennictwa lekarskiego, notując najświeższe i najważniejsze spostrzeżenia. Przyjmował czynny udział w pracach Towarzystwa Lekarskiego, gdzie był początkowo sekretarzem, a następnie prezesem. Również brał czynny udział w pracach Wileńskiego Towarzystwa Archeologicznego.

Niezależnie od pracy zawodowej i społecznej, Moszyński zajmował się publicystyką fachową. Do najważniejszych jego prac wydanych drukiem należy zaliczyć: „Rady dla matek, czyli sposób utrzymania zdrowia kobiet, od narodzenia do późnej starości”, „Pierwsze zasady sztuki położniczej”. Dzielny ten i pracowity lekarz – obywatel, nie dokończył swych prac i licznych projektów, mających na celu dobro społeczeństwa; zakończył życie wskutek zapalenia żył goleniowych.  Należał do najsympatyczniejszych ludzi z ostatniej epoki wileńskiej. Jako lekarz był zawsze uczynny, postępowy, pracowity. Pochowany na Starej Rossie w Wilnie. 

Bibliografia:

* Lekarz jako pierwszy opisał dzieje Białegostoku // https://podlaskie.tv/julian-albin-moszynski/ 

* Michał Mackiewicz. Mały leksykon wileńskiej Rossy. Wydawnictwo Polskie w Wilnie. 1998, s. 30 

* Julian Albin Moszyński // Tygodnik Illustrowany. 1866. Nr. 371, s. 1-2

* Julian Moszyński // Tygodnik Lekarski. 1857. Nr. 40, s. 320 // https://polona.pl/archive?uid=66632166&cid=68459091 

* Leon Rogalski. Historya Literatury Polskiej. t. II. Warszawa. 1871, s. 692-693

http://cmentarznarossie.uksw.edu.pl/obiekty.php?id=520 // projekt zrealizowany został w latach 2013-2016 przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie we współpracy z Litewskim Uniwersytetem Edukologicznym (pod kierownictwem Anny Sylwii Czyż i Bartłomieja Gutowskiego) 

Autor opisu:
Dariusz Żybort (życiorys), Dariusz Lewicki
Ikonografia: